Początek września, niedziela, pora deszczowa ma się powoli ku końcowi.

To idealny czas żeby wybrać się do lasu, bambusowego lasu. Chociaż zaraz. Czy aby na pewno możemy powiedzieć do bambusowego lasu?

Biorąc pod uwagę biologiczne pochodzenie bambusa, bardziej właściwe byłoby zaproszenie was na bambusową łąkę. Przecież bambus to trawa wiechlinowata.

Ale czy widział ktoś łąkę z trawami wysokimi na 50 metrów? Nie? No właśnie.

Jako że rozróżniamy bambusy trawiaste i bambusy drzewiaste, obie formy są więc poprawne.

Gdybyśmy brali pod uwagę tylko wygląd przestrzeni, w której rosną bambusy to zdecydowanie powiem… zapraszam do bambusowego lasu.

Bambus to rzeczywiście fenomen. Nie dość że jest to roślina powszechnie występująca od północnych granic Chin aż do południowych krańców wysp Indonezji to jest to roślina rosnąca bardzo szybko.

Mówiąc w skrócie, poza Europą i Azją, bambus rośnie wszędzie a do tego jest rośliną, która ma 1000 różnych zastosowań.

Najbardziej znanym i chyba najbardziej fotografowanym lasem bambusowym jest las bambusowy w japońskim Kyoto, przy stacji kolejowej Arashiyama.

Zdjęcia z monumentalnie wysokimi drzewami bambusowymi wokół ścieżek prowadzących przez las obejrzeć można niemal codziennie w dziesiątkach wydawnictw.

Nie mniej spektakularne lasy można zobaczyć w okolicach Szanghaju, a konkretnie Ningbo, gdzie tysiące hektarów pobliskich wzgórz, porośniętych jest lasem bambusowym.

Bambus jest rośliną użytkowaną powszechnie i codziennie w Azji.

Jeżeli pamiętacie ze szkoły albo po prostu wiecie, drzewa w Europie rosną średnio 40 do 50 lat aby osiągnąć dojrzałość produkcyjną.

Tylko topola wyróżnia się spośród wszystkich drzew technicznie użytkowych, okresem wzrostu około 10 lat (faktem jest też, że nie ma ona zbyt wielu zastosowań).

I teraz już możecie sobie wyobrazić jak wspaniałym surowcem jest bambus. Jest powszechnie dostępny, mało wymagający, osiąga swoją techniczną wartość jako surowiec w wieku zaledwie 3 - 5 lat i niemal każdą jego część można spożytkować.

Mając tę wiedzę, postrzeganie bambusa z punktu widzenia przemysłu nabiera wyrazistego znaczenia.

To po prostu najszybciej rosnące drzewo, no dobrze, trawa świata.

Co więcej, wartość użytkowa bambusa to nie tylko główne źdźbło, to także liście i korzenie (kłącza), które mogą, i służą, jako pasza dla zwierząt. Młode, kiełkujące bambusy, zajmują zaś zasłużone miejsce w kuchni azjatyckiej jako składniki zup i sałatek.

Czy ktoś z was wiedział, że wytrzymałość bambusa na naciąganie jest większa niż wytrzymałość stali? Sądzę że nie. A taki jest fakt. Bambus służy również jako budulec.

Mieszkańcy Azji Środkowo-Wschodniej czy Azji Wschodniej używają dojrzałe pnie bambusa jako elementów konstrukcyjnych ścian, nośników stropów, elementów mostów czy rusztowań, oraz wielu innych elementów infrastruktury budowlanej.

Bambus to również surowiec do produkcji płyt klejonych, z których możemy produkować dowolne przedmioty, i który to surowiec staje się powoli coraz bardziej powszechny w skali gospodarki globalnej.

Dzięki temu, że bambus można formować, a kształt utrwalać na mokro, udaje się również wykonywać z bambusa przedmioty o wielokształtnych kompozycjach i meble.

Las "rosnący w oczach"

Jak już wspomniałem, bambus rośnie bardzo szybko i osiąga swoją wartość użytkową po kilku latach. Natomiast ciekawostką jest, że wzrost bambusa u niektórych odmian dochodzi do 5 cm na godzinę. Daje to przyrost dzienny na poziomie 1 m!

Można więc powiedzieć, że las bambusowy “rośnie w oczach”.

Gdyby założyć, że bambus rósłby nieustannie, to po około 24 latach osiągnąłby wysokość Mt.Everest.

I niespodzianka. Bambus tak długo nie rośnie.

Wzrost trwa przez kilka miesięcy kiedy to roślina osiąga 90% swojej wysokości. Po tym czasie zatrzymuje się we wzroście. Najczęściej osiągana wysokość to od 20 do nawet 50 metrów. Kolejne lata bambus wzmacnia swoje źdźbło i nabiera grubości.

Jest to powiązane z budową bambusa, charakterystyczną dla traw. Trawa po prostu rośnie tak długo, dopóki nie zakwitnie.

Podobnie jest z bambusem. Bambus rośnie do momentu, w którym zaczyna kwitnąć. Niektóre gatunki bambusa kwitną po kilku a niektóre po kilkunastu latach. Są też odmiany kwitnące po 60 latach. Nie mniej sam wzrost zostaje zatrzymany w momencie osiągnięcia dojrzałości do wydania nasion.

Co ciekawe, las bambusowy rośnie bardzo równomiernie. Rośliny rosną, dojrzewają aby po kilkunastu miesiącach, wypuścić kwiatostany. Następnie kwitną i zrzucają nasiona. Jest to moment zwrotny dla tej rośliny. Bambus po zrzuceniu nasion po prostu obumiera.

Widok lasu, który właśnie “dojrzał” jest niesamowity. W czasie kilku tygodni po zrzuceniu nasion, wszystkie bambusy zaczynają być żółte, stając się idealnym surowcem dla przemysłu.

Początkowo, takie obumarłe lasy pełne żółtych bambusów, uważano za chorobę. Natomiast po wieloletnich badaniach tej rośliny okazało się, że jest to po prostu naturalny proces starzenia się i obumierania bambusa.

Poza tym, że jest najszybciej rosnącym drzewem czy też trawą, plantacje bambusa wydzielają o 35% więcej tlenu i “konsumują” więcej dwutlenku węgla z atmosfery niż standardowe tereny lasów.

Z tego powodu użyteczność środowiskowa tej rośliny jest nie do przecenienia.

Również żywotność bambusa jest duża. Młode drzewka kiełkują z nasion już po jednym sezonie deszczowym.

Jest to więc nie tylko wspaniały surowiec odnawialny, ale także rewelacyjny regulator zawartości dwutlenku węgla i tlenu w atmosferze.

Dzisiejsze światowa powierzchnia plantacji bambusowych to około 20 000 000 hektarów. W wielu rejonach Azji stawia się na ten rodzaj upraw, jako że surowiec pozyskiwany z lasu bambusowego służyć może wielu celom, jest odnawialny a jednocześnie bardzo szybko zastępowalny nowym pokoleniem.

Na koniec nieco dramatyczna opowieść o tym, jak wykorzystywano w Azji bambus w torturach.

Wyobraźcie sobie średniowiecze. Przestępca albo wróg, zostaje skazany na śmierć. Ale nie przez ścięcie głowy toporem, nie przez rozstrzelanie czy powieszenie, o nie.

W Azji, do tego typu egzekucji, używano bambusa w ten sposób, że rozciągano ciało skazańca nad szybko rosnącym bambusem, który w tempie tych 4 cm na godzinę, po prostu powoli penetrował ciało skazańca. Przyznacie, że zapewne nie należało to do przyjemnych doznań.

Tak oto przedstawiają się fakty o tym drzewie nie drzewie, trawie nie trawie czyli bambusie.

Zachęcam do odwiedzenia lasu bambusowego w Kyoto lub jednego z wielu lasów bambusowych na terenie całej Azji Południowo-Wschodniej.

Wszak to miejsce egzotyczne dla Europejczyków już z samego wyglądu, a także obszar o najwyższej koncentracji tlenu.

I uwierzcie mi, drzewa bambusowe wyglądają rewelacyjnie w swojej mnogości. Pięknie zielone, szeleszczące liśćmi w rytm wiatru, z niosącym się echem pękających źdźbeł tej niezwykłej rośliny.

Pamiętacie tę piosenkę zespołu VOX? Bambusowy song.... cha cha cha.

06 września 2020