Święto Plonów czyli dożynki po azjatycku

Dzień dobry wieczór z Sajgonu. Jako że właśnie mieliśmy pierwszy jesienny księżyc w nowiu, czas zacząć przygotowania do Mid-Autumn Festival. Gdyby chcieć znaleźć odpowiednik tego święta w polskim kalendarzu , to najbliżej mu do Dożynek. 

To czas szczególny. Pora  deszczowa powoli się kończy i nastaje pora sucha. W kalendarzu buddyjskim to czas na przeprosiny. Dla wszystkich i za wszystko. To także czas podziękowania za bogate zbiory ryżu. Tak dla spokoju ducha. A przy okazji to czas spotkań rodzinnych i obdarowywania się ciasteczkami księżycowymi. 

Za dwa tygodnie od dzisiaj, podczas pierwszej jesiennej pełni księżyca, święto to będzie miało swój kulminacyjny punkt. Czas festiwalu przypada bowiem na 15 dzień ósmego miesiąca kalendarza księżycowego. Dzień ten przypada średnio pomiędzy połową września a połową października. Zgodnie z rytmem kalendarza księżycowego. W tym roku jest to 2. października. Dokładnie w noc pierwszej, jesiennej pełni Księżyca, która nazywana jest “pełnią zbiorów”.

W oczekiwaniu na pełnię, poprowadzę Was przez meandry Mid-Autumn Festival.

Chiny, Wietnam, Kambodża, Malezja i Singapur to główne miejsca celebracji.

Nie mniej święto to obchodzone jest praktycznie w całej Azji. Także Laos, Indie, Filipiny i Indonezja praktykują celebrację pierwszej, jesiennej pełni księżyca.

Mimo że poszczególne kraje mają nieco inne rytuały, to wszystkie one skupiają się wokół trzech głównych filarów. 

Pierwszy filar to spotkania rodzinne. Całe rodziny spotykają się żeby świętować dobre zbiory, konsekwentnie zacieśniać więzy rodzinne i snuć opowieści przy pełni księżyca. 

Drugi filar tego święta, to podziękowania. Za bogate zbiory, za harmonię w rodzinie, za szczęśliwe przeżycie kolejnego roku w zdrowiu. 

Wyrażenie nadziei na pomyślną przyszłość, zawiera się w trzecim filarze święta, którym są modlitwy, palenie kadzidełek i prośby do bogów o wsparcie, o urodę, o potomstwo i o długie życie. Mówiąc krótko, o świetlaną przyszłość.

Wyobraźcie sobie, że pierwsze wzmianki o tym jesiennym festiwalu, datują się na 16. wiek p.n.e.. Forma, w jakiej obecnie Azja obchodzi to święto, ukształtowała się pomiędzy 6. a 9. wiekiem naszej ery.

Faktem jest, że u podstaw tego festiwalu leżała zawsze rodzina i zgoda. To także czas, kiedy Azja przygotowywała się do nadchodzącej zimy w części północnej i środkowej, oraz do pory suchej na południu kontynentu. 

Jak już zapewne wiecie, podstawą wyżywienia w Azji jest ryż. Uprawa tego zboża wymaga niezwykłych ilości wody. Nadchodząca pora sucha zazwyczaj niosła kłopoty z wyżywieniem społeczeństwa, jako że w rzekach i strumieniach, będących źródłem wody do nawadniania pól ryżowych, brakuje wody.

Smoki, lampiony i ciasteczka

Kiedy piszę do was te słowa mamy 20. września a więc jesteśmy dwa tygodnie przed pełnią księżyca, która wkrótce nastąpi. 

Natomiast Azja już przygotowuje się do świętowania. Na ulicach pełno straganów i sklepików z ciasteczkami.  Pojawiają się kolorowe lampiony. Dzieci i młodzież trenuje i przygotowuje się do pokazu “Tańca Smoków”.

W Wietnamie, co ciekawe,  właśnie to święto nazywane jest “Świętem młodości”, jako że Wietnamczycy uważają dzieci za “istoty niewinne”, mające bezpośrednie połączenie z bogami i “zaświatem”. 

To właśnie dzieci i młodzież w tych dniach przygotowują się do wspaniałych korowodów gdzie główną atrakcją będzie taniec smoka. W Azji wierzymy, że tańczący smok zapewni więcej opadów co jednocześnie przyczyni się do przetrwania upraw ryżu w nadchodzącej porze suchej.

Jak przed chwilą wspomniałem, tradycja ta jest bardzo stara i ściśle związana z porą roku. 

Święto Plonów - Min Autumn Festiwal ma też swoje charakterystyczne rytuały.

Jednym z nich, jest obdarowywanie się ciasteczkami księżycowymi.

Gdyby chcieć opisać te ciastka, to przypominają trochę polskie pierniki “Katarzynki” z racji konsystencji ciasta. Dość zbite ale miękkie. Wypełnione są nadzieniem zrobionym z grochu, fasoli a czasem lotosu, zmieszanymi z jajkiem. 

Ciastka te zazwyczaj przybierają kształt koła, jako że koło w symbolice buddyzmu reprezentuje spełnienie, całość, pełną wartość czyli doskonałość.

Co roku, miliony misternie opakowanych w przepiękne kartoniki ciastek, stanowią kluczowy podarunek. Kartoniki pakowane są w duże, ozdobne pudełka podobne do bombonierek, tyle tylko że skala nieco inna.

Ciastko Księżycowe ma wielkość pączka a nie czekoladki, więc te bombonierki mają wielkość małej walizki. Nie mniej takie właśnie zestawy ciastek księżycowych stanowią w obecnych tygodniach najpopularniejszy prezent podczas wizyt rodzinnych, spotkań ze znajomymi czy w firmach.

Ciekawostką w Chinach jest, że układa się z ciastek księżycowych piramidy, które mają symbolizować pagodę. Na każdej warstwie musi być ich trzynaście. Podstawowa warstwa, składająca się z 13 ciastek gdzie każde ma kilkanaście centymetrowe średnicy, potrafi utworzyć   kilkumetrowy okrąg będący bazą takiej pagody. Dlaczego 13 ciastek?  Generalnie 13 reprezentuje w Azji trzynaście miesięcy roku księżycowego. Do tego, nie jest uważana za liczbę feralną. 

Drugim symbolem który jest związany z tym świętem, są kolorowe lampiony.

Typowy symbol używany w Azji Południowo wschodniej. W Wietnamie, w Malezji i w Singapurze używa się też nazwy “Festiwal Lampionów”.

Proszę tylko nie pomylić tego “festiwalu lampionów” z innym, który odbywa się 15. dnia, pierwszego miesiąca Nowego Roku Księżycowego czyli Chińskiego Nowego Roku, który przypada zawsze w styczniu lub lutym. Jak jednak widać, umiłowanie do kolorowych świateł jest powszechne w całej Azji. Jeśli tylko nadarza się okazja, to są one zapalane, kreując przepiękne efekty świetlne.

Rozwiesza się je na słupach, na domach i w ogrodach. Chodzi się z tymi lampionami po ulicach,  dzieląc się uśmiechem i radością, że właśnie zakończyliśmy zbiory, które pozwolą przetrwać porę suchą w Azji Południowo-Wschodniej czy zimę na północy kontynentu. Jest to naprawdę fantastyczne, kiedy po zmroku, gdy robi się ciemno i tylko księżyc świeci na niebie, tysiące ludzi wylegają na ulice. Każdy, duży i mały, stary i młody, z latarnią i z ciastkiem księżycowym w ręku.

Oczekiwanie do pierwszej jesiennej pełni księżyca trwa dwa tygodnie. To właśnie teraz rozpoczęły się przygotowania. Na ulicach robi się kolorowo, pojawiają się sezonowe stoiska sprzedające “Mooncakes” czyli ciasteczka księżycowe, w parkach i na placach widać trenujące “drużyny smoka” czyli dzieci i młodzież przygotowujące się do korowodów. Lampiony i ciastka dominują na liście zakupów.

Faktem jest, że każdy region Azji świętuje na swój sposób. W wielu państwach, jak Malezja albo Singapur jest to dzień wolny od pracy. Również w  Chinach, na kontynencie i na wyspach, przygotowania idą pełną parą. W krajach takich jak Laos, Myanmar czy Kambodża bardzo popularne są gry i zabawy podobne do tych z polskich wesel.

Święto to jest także okazją do wręczania sobie tak zwanych “szczęśliwych pieniędzy” czyli “lucky money”. Najbliżsi obdarowują się czerwonymi kopertami, zawierającymi drobne kwoty pieniędzy. Ma to, według zwyczajowej legendy, przynieść szczęście i powodzenie w nadchodzącym, trudnym czasie. 

Już w następnym tygodniu zaproszę was do odwiedzenia Singapuru właśnie w trakcie festiwalu. Zobaczycie jak przepięknie to miasto świętuje Mid-Autumn Festival, Święto Plonów. I nie przeszkadza im to, że nie maja własnych upraw, a więc nie mają żniw. W Azji każda okazja do świętowania jest dobra. 

Za dwa tygodnie przypada pierwsza jesienna, księżycowa pełnia kiedy, wedle legend, każde życzenie się spełnia. 

Jesteście gotowi? Macie już życzenie? 

   Zobacz także

Muzyka do podcastu i radia pochodzi z serwisu Pixabay.com 

Muzyka do podcastu i radia pochodzi z serwisu Pixabay.com

Muzyka do podcastu i radia pochodzi z serwisu Pixabay.com